Romatizmal Hastalıklar

Aşağıda, en sık görülen inflamatuar romatizmal hastalıklar listelenmiştir:

  • Romatoid Artrit (RA)
  • Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) – Lupus
  • Ankilozan Spondilit (AS)
  • Psoriatik Artrit
  • Reaktif Artrit
  • Enflamatuvar Bağırsak Hastalıklarına bağlı artrit (enteropatik artrit), gluten enteropatisi
  • Sjögren Sendromu
  • Dermatomiyozit/Polimiyozit
  • Sistemik Skleroz (Scleroderma)
  • Karma bağ dokusu hastalığı (Mixed connective disease / overlap sendromları)
  • Granülomatöz polianjit (Wegener granulomatozu) ve Mikroskobik polianjit
  • Polimiyalji Romatika (PMR)
  • Behçet Hastalığı, Vaskülitler (örn. merkezi sinir sistemi vasküliti, kriyoglobulinemi)
  • Gut Hastalığı (ürik asit kaynaklı inflamasyon)
  • Juvenil İdiopatik Artrit Tedavi Yaklaşımları ve İlaçlar

Tedavi Yaklaşımları ve İlaçlar

1. Semptomlara Yönelik Yaklaşımlar

Ağrı kesiciler ; parasetamol, opioid ağrı kesiciler
NSAID’ler (Nonsteroid Anti-Inflamatuar İlaçlar): Ağrı ve şişlik için ilk basamak; ibuprofen, naproksen gibi.  
Kortikosteroidler: Akut alevlenmelerde hızlı yanıt sağlayan güçlü anti-inflamatuarlar. Uzun süreli kullanımlarda ciddi yan etkiler olabilir.  Hem ağızdan hem de eklemlere enjeksiyon halinde uygulanabilir.

2. Hastalık Sürecini Yavaşlatan / Modifiye Eden İlaçlar (DMARDs)

  • Konvansiyonel/Sentetik DMARD’lar: Methotrexate, hidroksiklorokin, sulfasalazin, leflunomid gibi. RA başta olmak üzere birçok hastalıkta temel tedavi bileşenidir.  
  • Biyolojik DMARD’lar (bDMARDs): TNF inhibitörleri (adalimumab, etanercept, infliximab vb.), IL‑6, IL‑1, IL‑17 blokörleri, B hücresi hedefli rituksimab, T hücre etkileyici abatacept gibi ileri biyolojik ajanlar. Özellikle DMARD’lara yetersiz yanıt veren hastalarda kullanılır.  
  • Seçici küçük molekül inhibitörleri (tsDMARDs): JAK inhibitörleri (tofacitinib, upadacitinib, baricitinib) gibi. RA’da kullanılmakta, DMARD ve biyolojik tedavilere alternatif.  


3. Fiziksel Rehabilitasyon ve Cerrahi Yaklaşımlar

  • Fiziksel ve Ergoterapi: Eklemlerin hareket açıklığını korumak ve fonksiyonu artırmak için önemlidir. Splint, egzersiz gibi yöntemler destek amaçlı kullanılır. 
  • Cerrahi Müdahaleler: İlerlemiş eklem hasarlarında eklem replasmanı (örneğin kalça veya diz protezi) düşünülür.  


Neden Erken Tanı ve Tedavi Önemlidir?

  • RA ve benzeri hastalıkların erken dönemde davranışları kontrol altına alınabilir; bu sayede eklem hasarı, fonksiyon kaybı ve sistemik komplikasyonlar (örneğin kardiyovasküler risk) azalır.  
  • Biyolojik tedavilerin kullanımıyla yaşam kalitesi, inflamasyon kontrolü ve uzun vadeli sonuçlar önemli ölçüde iyileştirilmiştir.  
  • Yeni araştırmalar, bağırsak mikrobiyotasının bazı inflamatuar artritlerde tetikleyici rolü olabileceğini gösteriyor; beslenme (örneğin Akdeniz diyeti), omega‑3 tüketimi ve egzersizin inflamasyon üzerinde olumlu etkileri bulunabilir.